Porozumienie na Rzecz Dobrych Praktyk w Szczepieniach – obecne wyzwania
Wyzwania, przed jakimi stajemy obecnie w zakresie promocji szczepień ochronnych są jednym z najistotniejszych zagadnień zdrowia publicznego. Dlatego też Instytut Ochrony Zdrowia w 2017 roku powołał Porozumienie na Rzecz Dobrych Praktyk w Szczepieniach, jako niezależną platformę ekspertów medycznych, klinicystów, osób związanych ze światem nauki oraz przedstawicieli organizacji pacjentów. Celem Porozumienia jest kształtowanie merytorycznej dyskusji nt. szczepień ochronnych oraz dotarcie do opinii społecznej, rodziców i osób odpowiedzialnych za tworzenie systemu ochrony zdrowia w Polsce z przekazem opartym o fakty naukowe oraz zgodnych z europejskimi standardami.
Założeniem Porozumienia jest również nawiązanie współpracy z międzynarodowymi instytucjami (m.in. ECDC, CDC, WHO, EFPIA, ACIP, Vaccines Europe,) , tak aby stać się centrum przekazywania informacji w zakresie dobrych praktyk oraz inicjatyw dotyczących szczepień ochronnych.
- Aby wyszczepialność w Polsce nie spadała, trzeba umieć się komunikować. Środowisko lekarskie oraz pielęgniarskie musi wiedzieć, w jaki sposób przekonywać rodziców, że szczepienia są bezpieczne oraz konieczne, że jest nasz obywatelski obowiązek – mówi prof. Jarosław Pinkas.
Aby jednak tak się stało, niezbędny jest otwarty dialog oraz społeczna debata ze wszystkimi interesariuszami systemu ochrony zdrowia.
W 2019 roku eksperci Porozumienia na Rzecz Dobrych Praktyk w Szczepieniach podjęli dyskusję w obszarze wspierania immunizacji na wszystkich etapach życia tj. szczepienia dzieci, w tym aktualizacji kalendarza szczepień, a także stworzenia kalendarza szczepień osób dorosłych, biorąc pod uwagę epidemiologiczne grupy ryzyka. Ważną kwestią, jest problem niskiego zainteresowania szczepieniami ochronnymi wśród personelu medycznego. Kolejny ważny punkt w debacie to zwiększenie dostępności do szczepień. Należy się zastanowić, jaka powinna być rola pielęgniarki oraz czy szczepienia powinny być dostępne w aptekach? Aby szczepienia były powszechnie dostępne bardzo istotne są kwestie związane z refundacją oraz dystrybucją szczepionek.
- Szczepienia należą̨ do najważniejszych zdobyczy współczesnej medycyny, ponieważ̇ ratują̨ życie i chronią̨ przed powikłaniami związanymi z chorobami zakaźnymi, co potwierdzają liczne i wiarygodne wyniki badań naukowych Dzięki szczepieniom zlikwidowano jedną z najgroźniejszych chorób zakaźnych – ospę̨ prawdziwą, a zachorowania na poliomyelitis obecnie są sporadyczne i też wkrótce mogą być przeszłością̨ - wyjaśnia prof. Teresa Jackowska.
Doskonalenie systemu nadzoru epidemiologicznego, do którego zalicza się: cyfryzacja systemu rejestracji szczepień, rejestr niepożądanych odczynów poszczepiennych, usystematyzowanie rejestracji zdarzeń z powodu chorób zakaźnych oraz zwiększenie dyscypliny zgłaszania przypadków chorób zakaźnych, to ważny czynnik w całym procesie tworzenia powszechnego programu szczepień ochronnych.
Porozumienie na Rzecz Dobrych Praktyk w Szczepieniach w 2020 roku ma na celu skupienie się na dyskusji w oparciu o trzy główne priorytety tj.: szczepienie dzieci, szczepienie osób dorosłych oraz optymalizacja finansowania szczepień ze środków publicznych.
- Powszechne Szczepienia są najskuteczniejszym sposobem zapobiegania chorobom zakaźnym. Nie tylko zabezpieczają osobę szczepiona, ale przez przerwanie transmisji pośrednio chronią także osoby nieszczepione, które nie mając się od kogo zarazić, nie chorują. W przeciwieństwie do antybiotyków nie sprzyjają rozwojowi lekoooporności chorobotwórczych drobnoustrojów – tłumaczy dr hab. n. med. Ernest Kuchar.
Dzięki wspólnej, merytorycznej, publicznej debacie możemy kształtować świadomość zdrowotną całego społeczeństwa.
Instytut Ochrony Zdrowia
Stanowisko Instytutu Ochrony Zdrowia i Polskiego Towarzystwa Medycyny Personalizowanej w sprawie zastosowania fenofibratu w celu zahamowania progresji retinopatii cukrzycowej u chorych z rozpoznaną cukrzycą
Wyniki wieloośrodkowych badań klinicznych oraz przeglądu systematycznego dostępnego w Cochrane Library potwierdzają, że u pacjentów z cukrzycą typu 2 stosowanie fenofibratu może stanowić bezpieczną i skuteczną terapię, pozwalającą na zahamowanie progresji retinopatii cukrzycowej oraz odsunięcie w czasie konieczności stosowania laseroterapii.
Stanowisko Instytutu Ochrony Zdrowia w sprawie leczenia depresji lekoopornej w Polsce
Celem publikacji jest zwrócenie uwagi profesjonalistom medycznym oraz przedstawicielom administracji państwowej na sytuację pacjentów z depresją lekooporną w Polsce w kontekście możliwości, jakie dają nowoczesne metody farmakoterapii. Model opieki nad pacjentem z depresją lekooporną oraz dostępne metody farmakoterapii depresji lekoopornej w Polsce nie są bowiem obecnie wystarczająco wykorzystywane.
Monografia naukowa podsumowująca projekt „POMYŚL O SOBIE - sprawdzamy zdrowie Polaków w pandemii”
M. Gujski, M. Jankowski
Wyniki projektu „Pomyśl o sobie - sprawdzamy zdrowie Polaków w pandemii” umożliwiły przeprowadzenie szczegółowej charakterystyki stanu zdrowia i wyborów zdrowotnych Polaków w trakcie pandemii COVID-19. Jest to jedna z pierwszych monografii naukowych, w której uwzględniono dane zebrane od ponad 100 tys. Polaków w drugim roku pandemii COVID-19. Uzyskane dane mogą posłużyć do wytyczenia priorytetów polityki zdrowotnej państwa w zakresie przeciwdziałania skutkom pandemii COVID-19, wynikającym z niewłaściwych wyborów zdrowotnych.
Rekomendacje w zakresie kompleksowej opieki nad pacjentami z retinopatią cukrzycową
Red. nauk: F. Raciborski, M. Gujski
Cukrzyca w Polsce jest późno diagnozowana, często dopiero na etapie wystąpienia powikłań. Chorzy z cukrzycą nie są odpowiednio monitorowani w zakresie zmian zachodzących w dnie oka, a przynajmniej nie w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia. Retinopatia cukrzycowa jest diagnozowana zbyt późno, gdy opcje terapeutyczne są już znacznie ograniczone, a u pacjenta nastąpiła częściowa utrata widzenia. Właśnie z tych względów konieczne jest niezwłoczne wdrożenie w Polsce kompleksowej opieki nad pacjentami z retinopatią cukrzycową i o tym stanowi niniejsza monografia.
Obturacyjny bezdech senny
P. Jędrusik, M. Gujski
W raporcie omówiono epidemiologię, czynniki ryzyka, patofizjologię, obraz kliniczny, rozpoznawanie i leczenie OBS, a także jego powikłania i niekorzystne następstwa, w tym związek z chorobami układu krążenia oraz wzrost ryzyka sercowo-naczyniowego w przypadku występowania OBS. Szczególną uwagę zwrócono na dwie kwestie, które mają kluczowe znaczenie dla upowszechnienia diagnostyki i leczenia OBS. Jedną z nich jest zwiększenie dostępności diagnostyki w kierunku OBS poprzez wykorzystanie metod alternatywnych w stosunku do konwencjonalnej polisomnografii, natomiast drugą upowszechnienie leczenia OBS dzięki wykazaniu korzyści z leczenia tego stanu wykraczających poza samo zmniejszenie objawów OBS.
Poprawa jakości i dostępności do leczenia biologicznego w Polsce – rekomendacje
Raport Instytutu Ochrony Zdrowia
Wiele wskazuje na to, że przyszłością medycyny jest terapia spersonalizowana, która uwzględnia indywidualne cechy pacjenta. Stanowi to olbrzymią szansę dla leczenia biologicznego, które odgrywa w niej istotną rolę. Trendy obserwowane zarówno w krajach zachodnich, jak i Polsce, wskazują, że zapotrzebowanie na terapię biologiczną będzie w najbliższym czasie istotnie rosło. Powstaje jednak pytanie, czy system opieki zdrowotnej w Polsce jest na to przygotowany, a jeśli nie, to co należałoby zrobić. Niniejszy raport stanowi próbę odpowiedzi na to pytanie.
Łuszczyca - Fakty Ekonomia Człowiek
T. Kobosz
Łuszczyca wywiera wielopłaszczyznowy negatywny wpływ na jakość życia pacjentów.
Odciska piętno na stanie psychicznym, fizycznym i socjalnym chorych. Ogranicza ich życie zawodowe, społeczne, osobiste i seksualne. Chorzy na łuszczycę muszą stawiać czoła stygmatyzacji społecznej i ryzyku wykluczenia, co w dużej mierze wynika z wciąż pokutującego, choć fundamentalnie błędnego przekonania, że łuszczycą można się zarazić. Schorzenie to może też, czego dowodzą obserwacje ostatnich lat, powodować zwiększoną śmiertelność chorujących na nią osób.
Finansowanie leków sierocych w Polsce na przykładzie SMA
Raport Instytutu Ochorny Zdrowia
Do tej pory zidentyfikowano już około 8 tysięcy chorób rzadkich. Jednak tylko dla 3% jednostek chorobowych dostępne są zarejestrowane terapie lekowe zwane sierocymi (OMPs). Jedną z takich chorób jest SMA. Niestety, lek na tę chorobę nie jest w Polsce refundowany. Analizy dostępu do refundowanych leków sierocych wskazują, że Polska zajmuje w tej kwestii ostatnie miejsce w Unii Europejskiej.
Polityka lekowa - tezy do dyskusji
S. Bogusławski, T. Kiełczewski, P. Grzybała
Rynek środków leczniczych to niezwykle skomplikowany organizm, miejsce współdziałania i rywalizacji wielu interesariuszy. Ostatecznym celem działania rynku leków powinno być jak najlepsze spełnienie potrzeb zdrowotnych polskiego społeczeństwa, realizowanych za pomocą farmakoterapii. Czy rynek regulowany, tak jak w ostatnich latach, spełnia ten cel w sposób optymalny? Czy w obecnym kształcie jest w stanie dobrze spełnić rosnące potrzeby w perspektywie najbliższych 10 lat? Co trzeba zrobić, jakie działania regulacyjne, organizacyjne i ekonomiczne należy podjąć, aby odpowiedzieć na obecne i nadchodzące wyzwania?
Cukrzyca - Gdzie jesteśmy? Dokąd zmierzamy?
W. P. Kalbarczyk
Powodem powstania niniejszego raportu była potrzeba dążenia do stałej poprawy jakości opieki diabetologicznej w Polsce zgłaszana zarówno przez pacjentów chorych na cukrzycę, jak i przez opiekujących się nimi lekarzy oraz edukatorów zdrowotnych. Opisana w nim sytuacja wskazuje, że cukrzyca w Polsce wciąż nie może doczekać się priorytetowego traktowania, pomimo że choroba ta uznana została przez Światową Organizację Zdrowia za pierwszą niezakaźną pandemię, a walka z nią wymaga wielkiego zaangażowania państw i ich społeczeństw.
Zalecenia dla polityki państwa w zakresie zaawansowanego raka piersi
Raport Instytutu Ochrony Zdrowia
Jako społeczeństwo nie wyzbyliśmy się lęku przed rakiem piersi, ale posiadamy podstawową wiedzę na temat rozpoznawania i leczenia jego wczesnego stadium, nie wstydzimy się do niego przyznać. Jednak zaawansowany rak piersi to temat tabu. Autorzy raportu zdecydowali się przybliżyć szerszemu gronu odbiorców specyfikę tego nowotworu oraz sytuację pacjentów, którzy muszą się z nim zmagać każdego dnia. Jednocześnie żywią nadzieję, że poprzez budowanie świadomości w tym zakresie, możliwe będzie wprowadzenie w najbliższym czasie rozwiązań systemowych, które realnie wpłyną na poprawę sytuacji chorych z zaawansowanym rakiem piersi.
Raport Instytutu Ochrony Zdrowia
Popularność suplementów diety stale rośnie. Rynek suplementów diety jest jedną z najprężniej rozwijających się gałęzi przemysłu. Jednak świadomość Polaków na temat tego rodzaju preparatów jest bardzo niska, a skład i jakość suplementów nie poddawana jest dostatecznej kontroli, co może przekładać się na bezpieczeństwo ich stosowania. Lektura raportu pozwoli zrozumieć charakterystykę rynku w Polsce i uwarunkowań legislacyjnych.
Udary mózgu – rosnący problem w starzejącym się społeczeństwie
Raport Instytutu Ochrony Zdrowia
Udar mózgu to nagły stan bezpośrednio zagrażający życiu, wymagający bezwzględnej hospitalizacji. W przypadku udaru czas, jaki upływa od jego wystąpienia do momentu udzielenia pomocy medycznej (najlepiej na wyspecjalizowanym oddziale udarowym), determinuje bezpośrednio szanse przeżycia chorego oraz następstwa zdrowotne (w tym stopień niepełnosprawności).
Choroby oczu − problem zdrowotny, społeczny oraz wyzwanie cywilizacyjne w obliczu starzenia się populacji
Raport Instytutu Ochrony Zdrowia
Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia upośledzenie wzroku dotyczy 285,4 mln ludzi w skali globalnej, z czego 13,8% to niewidomi. Do najczęstszych przyczyn chorób oczu na świecie należą: wady refrakcji przekładające się na ostrość widzenia (42%), zaćma (33%) oraz jaskra (2%). Dominującą przyczyną ślepoty jest zaćma (51%), w dalszej kolejności jaskra (8%) i zwyrodnienie plamki żółtej (AMD). W krajach rozwiniętych ok. 50% przyczyn upośledzeń widzenia stanowi AMD (odsetek liczony bez wad refrakcji).
Zdrowie priorytetem politycznym państwa – analiza i rekomendacje.
M. Gujski, W. P. Kalbarczyk, Z. Tytko, A. Ścibek
Raport „Zdrowie priorytetem politycznym państwa – analiza i rekomendacje” powstał w odpowiedzi
na ocenę bieżącej sytuacji ochrony zdrowia w Polsce. Jest on przede wszystkim oparty na wnioskach, jakie jego autorzy oraz konsultujący ich eksperci ochrony zdrowia, wybitni specjaliści z kluczowych dziedzin
medycyny, a także politycy r.żnych opcji, wyciągnęli po analizie wyzwań stojących przed Polską. Wśród tych wyzwań jedną z kluczowych ról odgrywają zmiany demograficzne. Ludność Polski starzeje się, żyjemy
coraz dłużej, a jednocześnie od wielu lat rodzi się w naszym kraju za mało dzieci, aby zapewnić zastępowalność pokoleń. Oznacza to wzrost kosztów leczenia i opieki nad osobami starszymi. Koszty te staną się w ciągu najbliższych 20-30 lat na tyle dużym obciążeniem dla osób w wieku produkcyjnym, że mogą zagrozić stabilności gospodarczej i bezpieczeństwu społecznemu Polski.
Walka z nowotworami i opieka onkologiczna w Polsce wobec wyzawń demograficznych i epidemiologicznych – propozycje rozwiązań.
W. P. Kalbarczyk, M. Gujski, S. Brzozowski, Z. Tytko, A. Ścibek
Oddajemy w Państwa ręce raport dotyczący walki z nowotworami i stanu opieki onkologicznej w Polsce.
Raport jest zwieńczeniem kolejnego projektu badawczego Instytutu Ochrony Zdrowia realizowanego w ramach projektu „Zdrowie priorytetem politycznym państwa”.
Hematoonkologia w Polsce.
Wojciech Moskal
Z każdym rokiem w Polsce przybywa osób, u których rozpoznaje się nowotwory, w tym także hematologiczne, wywodzące się z układu krwiotwórczego lub chłonnego. To w dużej mierze skutek wzrostu średniej długości życia i zauważalnych – podobnie jak we wszystkich krajach rozwiniętych – procesów stopniowego starzenia się społeczeństwa.
Hematoonkologia. Finansowanie potrzebuje optymalizacji.
Mariusz Kielar
Choć wartość naszego zdrowia, a tym bardziej życia, jest niepoliczalna w kategoriach ekonomicz- nych, można jednak wyliczyć koszty samej choroby, szacując obciążenie społeczne związane z jej le- czeniem. Wszystko po to, by lepiej zarządzać wysokimi kosztami współczesnych terapii. Problem optymalizacji nakładów ekonomicznych mających zapewnić dostępność do skutecznego leczenia ma szczególne znaczenie w przypadku pacjentów hematoonkologicznych.
Innowacyjne leki hematologiczne – rekomendacje AOTMiT a rzeczywista dostępność dla chorych.
Rafał Zyśk
Przez wdrażanie innowacji w obszarze ochrony zdrowia rozumiemy najczęściej proces odkrywania, oceniania pod względem skuteczności i bez-pieczeństwa oraz udostępniania chorym udosko-nalonej lub całkowicie nowej technologii medycz-nej. Z założenia powinno to poprawiać szanse chorych na uzyskanie dodatkowej, istotnej klinicz-nie korzyści zdrowotnej wynikającej z poprawy skuteczności i bezpieczeństwa leczenia oraz poprawy jakości życia.
Nowoczesne podejście do refundacji terapii stosowanych w rzadkich chorobach hematologicznych i onkologicznych.
Rafał Zyśk
Pojęcie choroby rzadkiej jest definiowane od-miennie w różnych regionach świata. Wspólnym mianownikiem pozostaje jednak niska chorobowość. W zależności od regionu, granice chorobowości przyjmują wartości od <1/2000 (UE) do <1/150 000 (Kanada, Ontario). W wielu krajach funkcjonuje również pojęcie choroby ultrarzadkiej, która cechuje się chorobowością niższą niż 0,18/10 0001.
Analiza kosztów wybranych onkologicznych produktów rozliczeniowych w Polsce – rekomendacje dotyczące taryf.
W. P. Kalbarczyk, S. Brzozowski, A. Kostrzewa
Raport ten został opracowany na zlecenie Za-rządu Głównego Polskiego Towarzystwa Onkolo-gicznego w związku z trwającą od ponad dwóch lat, zarówno ekspercką, jak i publiczną dyskusją nad problemami i potrzebami związanymi z walką z chorobami nowotworowymi w Polsce.
Występowanie i leczenie dny moczanowej w Polsce.
analiza • wskazania • rekomendacje
Dna moczanowa stanowi istotny problem zdrowotny oraz społeczny, który obecnie nie jest w Polsce dostrzegany. Dowodem na to jest niski poziom wiedzy społeczeństwa oraz brak zainteresowania tym zagadnieniem ze strony mediów, a także osób decydujących o kształcie polityki zdrowotnej państwa.
HCV w Polsce.
F. Raciborski, M. Gujski, A. Kłak, J. Gierczyński
„Cichy zabójca”, „wirusowa bomba zegarowa”, „cicha epidemia” – to tylko niektóre z określeń, jakie przypisuje się przewlekłemu zakażeniu wirusem HCV. Warto zwrócić uwagę, że akcentują one jedną z klu-czowych cech wirusowego zapalenia wątroby typu C (WZW C), czyli jej długi i bezobjawowy przebieg.
Medycyna personalizowana.
Z. Gaciong, J. Jassem, A. Kowalik, K. Krajewski-Siuda, P. Krawczyk, K. Łach
Medycyna personalizowana (ang. personalized healthcare, person-alized medicine) to koncepcja, która opiera się na zrozumieniu różnic między pacjentami chorującymi na tę samą chorobę i na jednoczesnym poznawaniu złożoności chorób. Dzięki tej wiedzy możliwe jest dobieranie odpowiednich terapii do konkretnych grup pacjentów. Medycyna personalizowana pozwala przewidzieć, czy określona te-rapia okaże się skuteczna dla danego pacjenta. Podstawą medycyny personalizowanej są badania nad ludzkim genomem i wykorzystanie wiedzy z zakresu genetyki, genomiki i proteomiki.
Leczenie wspomagające u chorych na nowotwory, część 1. Nudności i wymioty.
T. Kobosz, M. Kielar, J. Szeligowska
Nowotwory w Polsce stanowią drugą, co do częstości, przyczynę zgonów. Według danych GUS za 2012 rok śmiertelność spowodowana chorobami nowotworowymi stanowiła prawie 25% ogólnej liczby zgonów. Statystycznie na choroby nowotworowe częściej umierają męż-czyźni (27%) niż kobiety (ok. 23%). Liczba zachorowań onkologicznych stale rośnie, co jest związane z wydłużeniem życia i dłuższym czasem ekspozycji na czynniki kancerogenne.
Rekomendacje leczenia wirusowych zapaleń wątroby typu C polskiej grupy ekspertów HCV 2015.
Choroby o etiologii HCV są rzadko rozpoznawane na podstawie obrazu klinicz-nego, gdyż zwykle przebiegają przez wiele lat bezobjawowo lub skąpoobjawowo. W konsekwencji rozpoznanie jest często poprzedzone przypadkowym wykryciem wykładników laboratoryjnych zakażenia HCV. Wyniki badań przeprowadzonych w ostatnich latach w Polsce dowiodły występowania przeciwciał anty-HCV u 0,9−1,9% mieszkańców Polski w zależności od badanej populacji i stosowanej metodyki badawczej.